Massatoerisme

Absoluut niet! We zijn niet tegen toerisme, maar tegen massatoerisme. Amsterdam kan en moet een gastvrije stad blijven voor bezoekers die onze cultuur, geschiedenis en levensstijl willen ervaren. Maar als het aantal toeristen zo hoog wordt dat Amsterdammers zelf hun binnenstad mijden (60% volgens recente enquêtes), is de balans zoek. We pleiten voor duurzaam toerisme in aantallen die onze stad aankan.

De gevolgen zijn overal zichtbaar: gewone winkels maken plaats voor souvenirshops en nutellawinkels, huurprijzen stijgen door toename van vakantieverhuur, stoepen zijn onbegaanbaar door grote groepen, geluidsoverlast tot diep in de nacht, en de authentieke Amsterdamse sfeer verdwijnt. Bovendien vermijdt 60% van de Amsterdammers inmiddels de binnenstad vanwege de drukte, waardoor de stad steeds minder van haar eigen bewoners wordt.

De gemeente heeft in juni 2021 de verordening 'Toerisme in Balans' vastgesteld, die een maximum van 20 miljoen bezoekers per jaar voorschrijft. Zodra de prognose boven de 18 miljoen komt, moet de gemeente actie ondernemen. Voor 2026 wordt echter al tussen de 23,6 en 26,6 miljoen overnachtingen verwacht, en de gemeente neemt geen effectieve maatregelen. Met onze actie willen we de gemeente houden aan haar eigen afspraken.

Nee, het aantal overnachtende toeristen groeit aanzienlijk sneller dan het aantal dagjesmensen. Bovendien blijkt uit onderzoek van de gemeente dat Amsterdammers vooral buitenlandse toeristen als probleem ervaren in de binnenstad (bijna 2 op de 3 Amsterdammers), terwijl slechts een klein deel hetzelfde vindt van Nederlandse dagjesmensen. Dagjesmensen hebben een ander bezoekpatroon en veroorzaken vaak minder overlast.

Zeker! Er zijn meerdere effectieve maatregelen mogelijk zoals een substantiële verhoging van de toeristenbelasting kan het aantal overnachtingen flink verminderen. Een paspoort voor softdrugs (zoals onderzocht door de gemeente) zou 11% van de toeristen helemaal weren en 34% zou minder komen. Na waardevermindering door verhoogde toeristenbelasting, kunnen hotelvergunningen worden 'opgekocht'. Aanpassing van niet-culturele toeristische trekpleisters zoals de Wallen, Heineken Experience en rondvaartboten.

In Amsterdam is er een groot gebrek aan ruimte: te weinig woningen en te weinig winkels met échte voorzieningen voor Amsterdammers. De hoge hoteldichtheid en grote aantallen toeristenwinkels zijn gericht op buitenlandse toeristen en gaan ten koste van de mogelijkheden voor Amsterdammers om hier te wonen en te recreëren. Een beperking van de huidige hoge aantallen zal leiden tot meer welvaart voor Amsterdammers: betere banen die waarde toevoegen aan onze economie, meer woonruimte en betere voorzieningen. Belangrijk om te benadrukken: we stellen geen enorme krimp voor, alleen dat er niet meer dan 20 miljoen overnachtingen per jaar plaatsvinden.

De gemeente heeft inderdaad verschillende maatregelen aangekondigd, maar deze blijken bij kritische analyse vooral kleine aanpassingen en voornemens te zijn zonder werkelijke impact. Een effectieve aanpak vereist fundamentele keuzes die ook bepaalde belangengroepen zullen raken. De gemeente heeft zich via de verordening 'Toerisme in Balans' gecommitteerd aan ingrijpen bij overschrijding van de grens, maar is hier tot nu toe niet in geslaagd. De ineffectiviteit van het huidige beleid blijkt uit de eigen prognoses van de gemeente: elke nieuwe raming laat zien dat het aantal overnachtingen blijft stijgen ondanks de genomen maatregelen. De gemeente weet dus dat haar beleid niet werkt, terwijl er wel effectieve instrumenten beschikbaar zijn.

Hoewel toerisme momenteel zo'n 10% van de werkgelegenheid en 6% van de bedrijfsvestigingen in Amsterdam vertegenwoordigt, is het een misvatting dat dit goed is voor onze economie. Recent economisch onderzoek toont aan dat toerisme niet zozeer voor meer werkgelegenheid zorgt, maar vooral voor verdringing van andere, betere banen. De banen in de toerismesector blijken onzekerder en slechter betaald dan de banen die erdoor verdwijnen. Beperking van toerisme zal daarom niet leiden tot meer werkloosheid, maar juist tot banen met betere arbeidsomstandigheden. Gezien de huidige arbeidsmarktkrapte zouden dit bovendien banen kunnen zijn waar Nederland echt behoefte aan heeft.

Het verhogen van de toeristenbelasting is juist een uitstekend idee! Onderzoek in opdracht van de gemeente toont aan dat een verhoging van de toeristenbelasting met 25%-punt tot 4,5 miljoen toeristen minder per jaar én meer dan 400 miljoen euro extra inkomsten voor de gemeente kan leiden. Zelfs als de maatregel minder effectief blijkt in het verminderen van toeristen, levert het nog meer geld op voor de gemeente. In het scenario waarbij 'slechts' 2,8 miljoen toeristen minder komen, stijgen de inkomsten naar bijna 600 miljoen euro extra per jaar. Een verhoging is dus altijd win-win: minder toeristen én meer inkomsten om andere maatregelen te financieren die overlast verminderen. Dat Amsterdam nu al een relatief hoge toeristenbelasting heeft ten opzichte van andere steden is irrelevant – ondanks die belasting heeft Amsterdam nog steeds de hoogste hoteldichtheid van Europa en is het de meest aantrekkelijke stad voor hotelinvesteringen.